کود سیلیسیم سیتام و نقش آن در تغذیه گیاهان

معرفی کود سیلیسیم سیتام و نقش آن در تغذیه گیاهان

کود سیلیسیم سیتام مایع منبعی سرشار از دو عنصر پتاسیم و سیلیسیم می باشد.

سیلیسیم اغلب به عنوان یک عنصر فراموش شده در برنامه تغذیه ای گیاهان می باشد.

این کود دارای اهمیت و فوائد بسیاری برای گیاه است :

• تقویت دیواره سلولی
• افزایش قابلیت ارتجاعی سلول
• افزایش مقاومت مکانیکی گیاه
• افزایش مقاومت به بیماری های گیاهی

عنصر سیلیسیم می تواند عدم تعادل مواد غذایی در گیاه را کاهش داده و باعث افزایش جذب مواد غذایی گردد.

پتاسیم نیز در فعال نمودن آنزیم ها، سنتر پروتئین ، سنتر نشاسته، فتوسنتز، انتقال قندها و نیز در انتقال آب و مواد غذایی در گیاه نقش دارد.

ترکیبات کود سیلیسیم سیتام

عنصر                                                   درصد%

سیلیسیم ………………………………………26(Sio2)

پتاسیم   ………………………………………..19(k2o)

مزایا و ویژگی های کود سیلیسیم سیتام

• افزایش کیفیت محصول
• استحکام ساقه و مقاومت در برابر خوابیدگی (ورس) و شکستگی
• بهبود مقاومت در برابر حشرات و کاهش آسیب پذیری گیاه به آفات و بیماری های گیاهی
• افزایش میزان کلروفیل، بهبود فرآیند فتوسنتز گیاه و تنظیم مکانیسم رشد
• افزایش تنفس و رشد ریشه و در نتیحه افزایش دسترسی گیاه به آب و عناصر غذایی
• تقویت گرده افشانی ، افزایش باروری دانه های گرده و نیز افزایش اندازه میوه
• تعدیل و کاهش اثرات منفی مقادیر اضافی آلومینیوم ، سدیم و منگنز

اختلاط پذیری کود سیلیسیم سیتام

از اختلاط این کود با کودهای کلسیمی و ترکیبات بسیار اسیدی خودداری نمایید.

توصیه می شود قبل از اختلاط کود سیتام مایع با هر ترکیبی تست سازگاری و تست محلول پاشی در محوطه ای کوچک پیش از استفاده گسترده انجام شود.

در هنگام ترکیب با سایر مواد شیمیایی ، این محصول را آخر از همه اضافه نمایید.

زمان مصرف کود سیلیسیم سیتام

بهترین زمان مصرف در برنج در خزانه ، بعد از نشا در زمین اصلی وابتدای تشکیل خوشه می باشد.

در مورد گندم و جو شروع ساقه رفتن و ابتدای خوشه دهی می باشد.

روش مصرف کود سیتام مایع

شیوه مصرف این کود (سیتام مایع) به صورت محلول پاشی می باشد.

در صورت نیاز به استفاده از سیلیس در خاک یا همراه با آب آبیاری توصیه می شوداز سیتام پودری استفاده گردد.

جدول میزان مصرف

مقادیر توصیه شده کلی بوده و میزان دقیق مصرف ، بسته به نوع گیاه ، سن گیاه و شدت کمبود عناصر و … متغیر است.

کود سیلیسیم سیتام و نقش آن در صنعت کشاورزی

مصرف سیلیسیم در خاک از دو طریق بر رشد و نمو گیاهان اثر می گذارد.

اول اینکه:

بهبود تغذیه سیلیسیم موجب تقویت سیستم حفاظتی گیاه در برابر بیماری ها، حمله حشرات و شرایط نامساعد محیطی می شود .

از سوی دیگر:

تیمار کردن خاک با ترکیبات حاوی سیلیسیم فعال از نظر ژئوشیمیایی سبب :

بهبود وضعیت آب در خاک،

بهبود ویژگی های شیمیایی و فیزیکی خاک

و افزایش قابلیت دسترسی عناصر غذایی برای گیاه می شود ،

و از این طریق، حاصلخیزی خاک را افزایش می دهد.

از این رو سیلیسیم را جزو عناصر مفید طبقه بندی کرده اند.

عنصر سیلیسیم

سیلیسیم دومین عنصر فراوان (28درصد) پوسته زمین است.

این عنصر جزء عناصر مفید برای گیاهان است.

مکانیسم جذب این عنصر بسته به نوع گیاه متفاوت است،

مثلاً در گندم به صورت غیر فعال و در برنج به صورت فعال جذب می شود.

گیاهان عالی از نظر ظرفیت آنها در جذب سیلیسیم ویژگی های گوناگون دارند.

بر پایه میزان اکسید سیلیسیم موجود در آنها (که بر پایه درصد وزن خشک ساقه ارائه می شود)،

می توان سه گروه عمده غلات مناطق مرطوب مانند :

برنج 10 تا 15 درصد

و غلات مناطق خشک مانند نیشکر و گندم 1 تا 3درصد

و بیشتر دو لپه ای ها، به ویژه لگوم ها کمتر از 0.5 درصد تقسیم کرد.

در بررسی 175 گونه گیاه که در یک نوع خاک رشد کرده بودند، در گروه گیاهان از هم تشخیص دادند:

گروه اول گیاهان انباشته کننده سیلیسیم که میزان جذب سیلیسیم در آنها به میزانی بیشتر از جذب آب بوده ،

و گروه دوم گیاهان غیر انباشته کننده که میزان جذب سیلیسیم در این گیاهان همانند یا کمتر از جذب آب بوده است.

جابجایی سیلیسیم در گیاهان:

این جابجایی در درون آوندهای چوبی صورت می گیرد.

بنابراین توزیع آن در شاخه و برگ ها و اندام های هوایی، به وسیله میزان تعرق در اندام ها تعیین می شود.

بخش عمده سیلیسیم در درون آپوپلاست برجا می ماند .

و پس از تبخیر از بخش های انتهایی جریان تعرق به طور عمده در بخش بیرونی دیوارهای سلول های بشره،

در دو سطح برگ ها به صورت سیلیکات بی شکل و یا به شکل اصطلاح اوپال فیتولیت ها ته نشست می کند.

میزان جذب سیلیسیم توسط گیاه به فاکتورهای خاکی و گیاهی بستگی دارد که از فاکتورهای گیاهی، متابولیزم گیاه و تعرق تاثیرگذار هستند.

نقش سیلیسیم در گیاه:

1- کاهش سمیت آلومینیوم:

یک عنصر بسیار سمی برای انواع مختلف گیاهان است .

و یک عامل مهم محدود کننده رشد در خاک های اسیدی است.

در آزمایشی که توسط بایلز و همکاران(1994) بر روی سویا انجام گرفت، مشاهده شدکه رشد ریشه سویا در محیط اسیدی به طور چشمگیر کاهش یافت.

اما با افزودن سیلیسیم به خاک سمیت آلومینیوم کاهش یافت.

و این موضوع به این دلیل است که :

سیلیسیم با آلومینیوم در محلول های  رقیق تشکیل ترکیب هیدروکسی آلومینوسیلیکات خنثی می دهدکه قابل جذب گیاه نمی باشد.

2-  کاهش سمیت آهن و منگنز:

عنصر سیلیسیم بسته به نوع گیاه به چند طریق سمیت آهن و منگنز را کاهش می دهد.

در گیاهانی مثل :

برنج، سیلیسیم با افزایش حجم و استحکام فضای سرشار از هوا، در ریشه ها و ساقه ها

و در نتیجه با افزایش جابجایی اکسیژن از شاخه ها به ریشه های غرقاب ، قدرت اکسیدکنندگی ریشه ها را افزایش می دهد.

بدیهی است که در خاک های شالیزاری شمال که میزان آهن و منگنز قابل استفاده بسیار بالا است،

با مصرف سیلیسیم از مسمومیت این عناصر کاسته می شود.

در گیاهانی مثل لوبیا و جو که تحمل بافت های آن به میزان زیاد منگنز اندک است،

سیلیسیم باعث تغییر در توزیع منگنز در درون بافت برگ می شود.

با نبود سیلیسیم ، توزیع منگنز غیر یکنواخت شده

و به صورت موضعی و یا لکه مانند در سطح برگ انباشته شده و در نهایت مسمومیت را سبب می گردد.

3-  متحرک کردن فسفات خاک:

رقابت آنیونهای معمول در خاک های زراعی در جذب روی سطوح به صورت زیر است:

SiO4 > PO4 > SO4 > NO3 ~ Cl

به خاطر اینکه سیلیسیم با قدرت بیشتری نسبت به فسفات جذب سطحی می شود.

لذا سبب آزاد سازی فسفات می شود و بدین ترتیب تحرک و قابلیت استفاده آن برای گیاهان افزایش می یابد.

4- تاثیر بر فتوسنتز:

سیلیسیم کافی میزان جذب نور توسط گیاه را افزایش می دهد.

در صورت کشت متراکم گیاهان، مستقیم بودن برگ ها عامل مهمی است که بر جذب نور اثر دارد .

و نیز سیلیسیم از سایه اندازی گیاهان بر روی همدیگر جلوگیری نموده و بدین ترتیب باعث افزایش تولیدات فتوسنتزی می شود.

5- افزایش مقاومت گیاه به آفات، بیماری ها و ورس(خوابیدگی):

یافته های علمی زیادی نشان می دهد که در گیاهان تغذیه شده با کود سیلیسیم سیتام،

کاهش شدت آلودگی به انواع بیماری های گیاهی (مثل بلاست برنج و سفیدک سطحی انگور) و در نهایت افزایش عملکرد مشاهده می شود.

حتی در برخی موارد کاهش بیماری های ریشه ای ناشی از پیتیوم و فوزاریوم در اثر جذب ریشه ای سیلیسیم گزارش شده است.

سیلیسیم در دیواره سلول های آوند چوبی ته نشین شده و از فرو ریختن آوندها در شرایط تعرق زیاد جلوگیری می کند.

همچنین با استحکام ساقه، موجب کاهش ورس در گیاهان می شود.

علاوه بر آن دیواره سلول های بشره به وسیله لایه ای محکم از سیلیسیم آغشته می شوند .

و در برابر آلودگی های قارچی، مانع فیزیکی موثری می باشد.

نقش سیلیسیم در مقاومت نسبت به بیماری های گیاهی

سیلیسیم باعث افزایش مقاومت برنج نسبت به بیماری های قارچی نظیر سوختگی برگ یا سنبله،

لکه قهوه ای و همچنین افزایش مقاومت به آفاتی نظیر کرم ساقه خوار و زنجرک می شود.

دو مکانیسم در ارتباط با نقش سیلیسم در افزایش القای مقاومت به بیماری های گیاهی گزارش شده است.

از آنجایی که سیلیسیم زیر لایه کوتیکول رسوب می کند،

به عنوان یک مانع فیزیکی از ورود میسلیوم قارچی به درون سلول گیاهی ممانعت به عمل آورده ،

و در نهایت فرآیند آلودگی توسط قارچ مختل می شود.

دیگر مکانیسم پیشنهادی که اخیرا گزارش شده این است که :

سیلیسیم به عنوان یک تعدیل کننده مقاومت سلول گیاهی میزبان در برابر عامل بیماری زا عمل می کند.

عوامل بیماری زای قارچی که اندام های هوایی را تحت تاثیر قرار می دهند ،

با توجه به زندگی انگلی شان در بافت های گیاهی زنده، مواد غذایی موجود در سلول های گیاهی را به منظور پیشبرد فرآیند اسپورزایی و بیماری زایی،

به نفع خود مورد استفاده قرار داده که در نهایت موجب اضمحلال و پیری بافت مورد حمله می شوند.

در مقابل گیاهانی که با کود سیلیسم سیتام مورد تغذیه قرار می گیرند،

در واکنش به قارچ های بیماری زای برگی، کیتیناز،

ترکیبات پروتئینی محافظ و ترکیبات فنولی را به منظور کشتن سلول های خود در ناحیه نزدیک به عامل بیماری زا آزاد کرده ،

تا با جداسازی عامل بیمارگر از ادامه آلودگی سلول های مجاور سالم جلوگیری شود.

چندین مطالعه در گیاهان تک لپه ای مثل گندم و برنج نشان می دهد:

که گیاهان تغذیه شده با سیلیسیم در واکنش به آلودگی های قارچی مثل بلاست و سفیدک پودری، ترکیبات فنولی و فیتوالکسین را تولید می کنند.

استفاده از سیلیسیم در کنترل آفات کشاورزی

 کاربرد سیلیکون در محصولات کشاورزی از آنجایی که هیچ پسماندی در محصول قابل مصرف و محیط زیست بر جا نمی گذارد.

به عنوان یک مولفه تاثیر گذار در برنامه مدیریت تلفیقی آفات و بیماری های گیاهی به حساب می آید.

گزارشات علمی نشان می دهد که سیلیکون باعث توقف فعالیت آفاتی مثل کرم های ساقه خوار، زنجرک های قهوه ای و سبز و کنه های تار عنکبوتی می شود.

تاثیر سیلیسیم بر جذب سایر عناصر غذایی

وجود سیلیسیم در محلول های غذایی جذب و انتقال عناصر غذایی ماکرو و میکرو را تحت تاثیر قرار می دهد.

تغذیه با کود سیلیسم سیتام، جذب عنصر روی را در شرایط کمبود آن درخاک افزایش می دهد .

به ویژه اگر بیش بود فسفر در خاک وجود داشته باشد. (مارشنر و همکاران، 1990) .

به طور مثال در خیار در شرایطی که سمیت فسفر در خاک وجود داشته باشد، تغذیه با کود سیلیسیم سیتام، جذب فسفر توسط ریشه را کاهش می دهد.

در مقابل انتقال فسفر به دانه در گندم و برنج افزایش می یابد.

اکثر گیاهان تنها حدود 30 درصد فسفر موجود در کودهای فسفاته را مورد استفاده قرار می دهند .

به شرطی که آبشویی پایین باشد. مخلوط کودهای دارای سیلیسیم فعال و کودهای فسفاته، کارایی کودهای فسفاته را 40 تا 60 درصد افزایش می دهد.

برهمکنش میان سیلیسیوم و پتاسیم بسته به نوع آنیون موجود در کود پتاسیمی متغیر می باشد.

اگر نوع کود استفاده شده پتاسیم کلراید باشد، تعرق گیاهی کاهش می یابد .

در نتیجه جذب سیلیسیم از آنجایی که ارتباط مستقیم با تعرق دارد کاهش می یابد.

در مقابل در صورت استفاده از کود سولفات پتاسیم، پدیده تعرق افزایش می یابد.

و در نتیجه منجر به تخلیه و جذب بیشتر سیلیسیم موجود در خاک توسط گیاه می شود.

 مهم ترین مزایای استفاده از کودهای مایع سیلیسیم سیتام:

کاهش آبشویی کودهای نیتروژنه و افزایش کارآیی استفاده از آن توسط گیاه می باشد.

یکی از نقش های بسیار مهم در استفاده از کودهای سیلیس دار:

کاهش خسارت ناشی ازتجمع نمک و شوری خاک می باشد.

گزارشات علمی نشان داده است که تغذیه با کودهای سیلیس دار، جذب سدیم را در برنج، گندم و جو کاهش می دهد.

مکانسیم نقش سیلیسیم در افزایش تحمل به شوری در گونه های گیاهی این طور پیشنهاد می شود که :

در گونه های گیاهی تحت تاثیر تنش شوری، تغذیه با کود سیلیسیم سیتام،

با کاهش نفوذپذیری غشای پلاسمایی سلول های برگی، جذب سدیم کاهش می یابد.

توجه

• کود سیتام مایع (سیلیکات پتاسیم) بسیار قلیایی است.

و نباید بیش از میزان توصیه شده استفاده شود.

• در مرحله گل دهی استفاده نشود.
• پیش از استفاده، محتویات بطری را خوب تکان دهید.
• از محلول پاشی کودسیلیسم سیتام در شرایط نامساعد آب و هوایی از قبیل خشکی بیش از حد هوا و یا در زمان احتمال وقوع بارندگی خودداری شود.
• از آنجا که سیلیس به آسانی در گیاه جا به جا نمی شود، برای اطمینان از تاثیر کامل آن استفاده بیش از یک بار در هر فصل توصیه می گردد.

خدمات شرکت تعاونی زنجیره تامین بهشت در راستای بهبود مشکلات کشور

هدف شرکت تعاونی زنجیره تامین بهشت کمک به جامعه ایرانی به صورت ممتد در راستای علوم روز

مرکز آموزش های ویدئویی رایگان

مرکز آموزش های ویدئویی زراعت و باغبانی به صورت رایگان کلیک کنید .

انجمن پرسش و پاسخ رایگان

انجمن پرسش و پاسخ بستر پاسخ دهی به سوالات عموم جامعه به صورت تخصصی در تمامی زمینه های علمی تحقیقاتی به صورت رایگان توسط مهندسین ، متخصصین ، اساتید کشور

فروشگاه ملی عرضه محصولات

بستر فروشگاه ملی با هدف عرضه مستقیم محصولات داخلی به سراسر ایران با تعداد  [amc_product_count]  محصول ارسال به سراسر ایران